Gayrimenkul Geliştirme ve İdaresi Kısmı Başkanlığı vazifesini de yürüten Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, gayrimenkul yatırım fonuyla (GYF) nitelikli yatırımcı tasarruflarının bir ortaya getirildiğini ve yatırımların gayrimenkullere yönlendirildiğini belirtti.Son yıllarda konut sahipliği oranının giderek azaldığının altını çizen Tanrıvermiş, “Bunun tahlilinde kullanılacak en kıymetli enstrümansa menkul kıymetleştirmedir. Bu sayede halk, gayrimenkule kolay biçimde ulaşabilir.” dedi.

Tanrıvermiş, GYF’lere yönelik yatırımların yerli ya da yabancı tasarruf sahiplerince yapılabildiğini ve alınan iştirak evraklarıyla yatırımcıların getirilerden hisseleri oranında faydalanabildiklerini lisana getirdi.

GYF’lerin profesyonel idare organlarınca işletildiğine işaret eden Tanrıvermiş, 2024 prestijiyle Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından ihraç evrakı onaylanan 165 GYF bulunduğunu, Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) bilgilerine nazaran GYF büyüklüğünün 2024’ün birinci çeyreğinde 75,8 milyar liraya ulaştığını kaydetti.

“Farklı finansal araçların geliştirilmesi önemli”
Tanrıvermiş, GYF’ye ait yürürlükteki bildiriye de değinerek yapılması planlanan yeni düzenlemeyle ilgili şu değerlendirmede bulundu:

“GYF’ler, gayrimenkul projelerine yatırım yapamaz, gayrimenkullerin inşaat işleriyle uğraşamaz. Fakat TOKİ, Vilayetler Bankası, belediyeler ve bunların bağlı iştirakleri ve iştirakleri ve imtiyazlı şirketler tarafından gerçekleştirilmiş inşaat ruhsatı alınmış projeler inşaatın tamamlanma oranı değerli olmadan fon portföyüne alınabiliyor.”

Söz konusu düzenlemeye istinaden proje GYF’lerin kurulmasının gündeme geldiğini lisana getiren Tanrıvermiş, şunları kaydetti:

“Yeni düzenleme ile GYF’ler kendilerinin yahut oburlarının geliştirdiği projelere işin başında yahut halk tabiriyle ‘topraktan’ yatırım yapabilecek. Bu da konut arzının artması ve fiyatların üzerindeki üst taraflı piyasa baskısının azalması manasında değerli bir karar olacak. Bilhassa konut erişilebilirliğinin tüm dünyada zorlaştığı günümüzde farklı finansal araçların geliştirilmesi son derece kıymetlidir. Ayrıyeten geliştirilecek yeni GYF’nin Türkiye’de kentsel dönüşümün finansmanına katkı sağlaması bekleniyor.”

GYF’lerin sermaye artışı ve likidite sağlama, piyasa istikrarı ve şeffaflık, yapılaşma başta olmak üzere iktisada birçok katkı sağlayabileceğini belirten Tanrıvermiş, “GYF’ler, büyük ölçekli konut projelerine yatırım yaparak kira piyasasını etkileyebilir. Kira gelirlerinin artması gayrimenkullerin bedelinin de artmasına neden olabilir. GYF’ler, yeni projelere yatırım yaparak konut arzını artırabilir. Artan arz, talep artışını dengeleyebilir ve konut fiyatlarının çok yükselmesini önleyebilir.” sözlerini kullandı.

“DÜNYADA 5 BİN 651 GYF MEVCUT”

Tanrıvermiş, dünyadaki GYF uygulamalarına dair ise şu bilgileri paylaştı:

“ABD, Avrupa, Asya Pasifik ve Afrika ülkelerinde GYF uygulanıyor. 2023 bilgilerine nazaran dünyada 5 bin 651 GYF mevcut bulunuyor. Bu sayının 2 bin 516’sı Asya Pasifik ülkelerine aittir. Avrupa ve Amerika kıtaları değerlendirildiğinde, bilhassa İspanya, Fransa ve Brezilya’da GYF sayısının nispeten fazla olduğu görülüyor. GYF’ler toplam net varlıkları açısından değerlendirildiğinde Avrupa’da hissenin en fazla olduğu ve Almanya ve Fransa’nın da net varlıklar açısından piyasayı domine ettiği söylenebilir.”

Dünyadaki örnekler incelendiğinde GYF’ler ile gayrimenkul yatırım iştiraklerinin (GYO) iç içe geçtiğini anlatan Tanrıvermiş, GYF’lerdeki yapının da ülkeden ülkeye değiştiğini söyledi.

Tanrıvermiş, “Bazı ülkelerde GYF’ler borsaya koteyken kimi ülkelerde borsada süreç görme durumu sırf GYO’lara ilişkin. Almanya’da yaygın olan açık uçlu ve direkt gayrimenkule yatırım yapan fon halindeki yatırım araçları ABD’de mevcut değildir. ABD’de yaygın olarak GYO’lar kullanılmaktadır.” dedi.

GYF’lerin konut fiyatlarını etkilemesinin ülkeden ülkeye farklılık gösterebildiğini anlatan Tanrıvermiş, “GYF’lerin konut arzını artırmaya yönelik olacağı ve münasebetiyle da konut fiyatlarının aşağı istikametli hareket edeceği düşünülüyor.” değerlendirmesinde bulundu.