Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Tersane İstanbul’da gerçekleştirilen 3. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nin açılış programında konuştu. 1 Temmuz 1926 tarihinde yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile yabancı devletlerin Türk Deniz Ticaretindeki hâkimiyetinin sona erdiğini anımsatan Uraloğlu, “Dün 98. yıl dönümünü coşkuyla kutladığımız Denizcilik ve Kabotaj Bayramı da aziz milletimizin Mavi Vatanı olarak gördüğü denizlerine ve denizciliğe ne kadar değer verdiğinin en büyük delilidir.” biçiminde konuştu.

Bakan Uraloğlu, tarih boyunca Türkiye’nin hem coğrafik hem de kültürel olarak kıtaların, medeniyetlerin ve kadim ulaşım koridorlarının kesişme noktasında yer aldığını söyleyerek, Türkiye’nin, Tarihi İpek Yolu’nun devamı olarak büyük ehemmiyete sahip olan Orta Koridor sınırının kilit ve Avrupa’nın başlangıç noktası olarak çok tesirli bir pozisyonda olduğunu belirten Uraloğlu, “Dünyanın en değerli petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip Arap Yarımadası, Orta Doğu ve Hazar Havzasının da merkezi olmasıyla milletlerarası güç koridorunun da tam ortasında bulunmaktadır. Tarihte her vakit değerini sürdürmüş olan Türk Boğazlarının denetimini elinde tutan ülke olarak Akdeniz Havzası ve Karadeniz Havzasındaki ülkelerin deniz ulaşımı ve memleketler arası ticaret faaliyetleri açısından da anahtar pozisyondadır. Bu sebeple, doğal bir yarımada olan, kara hudutlarının üç katı kadar deniz hudutlarına sahip ülkemiz için attığımız her adımda denizlerimizden en yüksek faydayı sağlamak ve dünya denizciliğine katkı yapmak istiyoruz.” sözlerini kullandı.

Uraloğlu, denizcilik bölümünün, bir denizcinin oğlu olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın vizyonu ve kaptanlığında son 22 yılda çok değerli gelişmeler kaydettiğini söyleyerek, “Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde denizyolu nakliyatının ve ticaretinin gelişmesi, denizlerimizde güvenliğinin sağlanması ve etraf hassaslığıyla ilgili tüm gereklilikleri yerine getirerek memleketler arası standartlara uygun çalışıyoruz. Hayata geçirdiğimiz proje ve çalışmalar Türkiye’nin, memleketler arası denizcilik arenasındaki yerini ön sıralara taşıyarak gurur verici başarılara yelken açmış ve ülkemizi denizcilik alanında karar verici ülkeler ortasında saygın bir pozisyona yükseltmiştir. Geçen yıl Türkiye’nin, Milletlerarası Denizcilik Örgütü Kurul üyeliğine 143 ülkenin takviyesiyle bugüne kadar ki en yüksek oyunu alarak üst üste 13. sefer seçilmesi de bunun en hoş delilidir.” diye konuştu.

Türkiye Deniz Nakliyatından 11 Milyar Dolar Hisse Alıyor

Türkiye’nin dış ticaretinin tonaj olarak yüzde 87,5’inin, paha olarak ise yüzde 54,8’inin denizyolu ile gerçekleştiğini kaydeden Uraloğlu, Dünyada deniz nakliyatının navlun kıymetinin 380 milyar dolar olduğunu Türkiye’nin ise bundan 11 milyar dolar hisse aldığını belirtti. Uraloğlu, 2002 yılı öncesinde neredeyse yalnızca İstanbul Tuzla’ya sıkışmış olan bir tersanecilik faaliyeti kelam konusu olduğunu söyleyerek, “Gemi inşa endüstrimiz can çekişiyordu. Türk bayraklı gemiler Paris Mou’da kara listedeydi. Denizcilik faaliyetleri üzerindeki vergi yükünden bıkmış denizcilerimiz vardı. Fakat biz Bakanlık olarak hayata geçirdiğimiz kontrol ve uygulamalarla Paris Mou’da 2008 yılında beyaz listeye geçtik ve o günden bu yana beyaz listedeyiz. Türk Bayrağı dünyanın en itibarlı bayrakları ortasında yer almaktadır.” dedi.

“Son 20 Yılda Yaklaşık 12,8 Milyar Lira Dayanak ve 6,8 Milyon Ton Yakıt Desteği”

2004 yılından itibaren, sicile kayıtlı yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine ÖTV’siz yakıt uygulamasını başlattıklarını vurgulayan Uraloğlu, “Son 20 yılda yaklaşık 12,8 milyar lira dayanak ve 6,8 milyon ton yakıt takviyesi sağladık.” diye konuştu. Uraloğlu, denizyolu nakliyatının kombine nakliyattaki hissesinin artırılması ve karayoluyla taşınan yüklerin denizyoluna aktarılmasını desteklemek üzere “Karayoluyla Taşınan Yüklerin Denizyoluna Aktarılmasının Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik” çıkardıklarını anımsattı.

“Türkiye 48,9 Milyon Dedveyt Ton Deniz Ticaret Filosu ile Dünyada 12’nci Sırada”

Tekirdağ, Ambarlı, Kocaeli ve Mersin’de bulunan konteyner limanlarının dünyada birinci 100 liman ortasına girdiğini açıklayan Uraloğlu, bin grostondan büyük 2 binden fazla sayıda gemi sayısıyla Türkiye’nin 48,9 milyon dedveyt tona ulaşan deniz ticaret filosu ile dünya sıralamasında 12’nci sırada olduğunu söyledi. Uraloğlu, “Meclisimize sunduğumuz kanun ile Türk Uluslararası Gemi Sicil Kanunu kapsamındaki gemilerimizden alınan kayıt harcı ile yıllık harçlara muafiyet getiriyoruz. Bu kapsamda, miras intikali evre süreçlerinden harçları kaldırıyoruz. Pay dönemlerinde pay oranında harç alacağız. Elektrik üzere yeşil güç ile çalışan gemilerimizden de kayıt harcını kaldırıyoruz, yıllık harçlarda da yüzde 50 indirim sağlıyoruz.” tabirlerini kullandı.

Hurdaya ayrılan Türk Bayraklı gemilerin yerlerine yeni gemi inşa edilmesi için kesim lehine bu yıl kimi değişiklikler yaparak hurdaya ayrılacak gemilerin müracaat tonajını 10 kat arttırarak 50 bin Grostona yükselttiklerini anımsatan Uraloğlu, kılavuzluk ve römorkörcülük ile palamar hizmetlerinin fiyatlarını de güncelleyerek; hizmet tarifelerinin uygulanmasına yönelik bölümde uzun vakittir yaşanan karışıklıkları da ortadan kaldırdıklarını bildirdi.

“Ülkemiz 1,94 Milyar Dolarlık Gemi ve Yat İhracatı Gerçekleştirdi”

Uraloğlu, Türkiye’nin gemi inşa sanayi yüksek katma bedelli eserleri ile ülke iktisadına döviz girdisi sağlayan değerli bir paha olarak yükseldiğini söyleyerek, “Gemi inşa sanayi bölümümüz yaklaşık 94 bin bireye istihdam sağlamaktadır. 85 aktif tersane ile Türk Tersanelerimiz gemi siparişinde dünyada 7., gemi tonajına nazaran ise 11. pozisyondadır. 23 gemi geri dönüşüm tesisi ile gemi sökümünde dünyada 4., Avrupa’da başkan pozisyondadır. 2023 yılında ülkemiz 1,94 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirmiştir.” diye konuştu.

339 Olayda 806 Kişi Kurtarıldı

Seyir, can, mal ve etraf emniyetini artırmak için denizleri 7 gün 24 saat izlediklerini söyleyen Uraloğlu, “Bakanlığımız bünyesinde yer alan Ana Arama ve Kurtarma Uyum Merkezi’miz yalnızca Türk Arama Kurtarma Bölgesi içinde değil dünyanın her noktasında ülkemiz ve dünya denizciliğine hizmet vermektedir. Komşu ve öteki ülkelerin kurtarma merkezlerinin de anlık irtibat kurabildiği ülkemizdeki tek merkezdir. Tüm denizcilerimize başta can emniyeti olmak üzere ilgili her alanda kesintisiz hizmet vermektir.” tabirlerini kullandı. Merhum İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindekilerin helikopter kazasında düşen aracın bulunmasında bu merkezden yararlanıldığını anımsatan Uraloğlu, olay gününde birinci etapta helikopterin bir sinyal verip vermediğini takip ettiklerini ve İran ile çabucak irtibata geçtiklerini söyleyerek, “Ama maalesef muhtemelen sinyal sisteminin kapalı olduğu yahut helikopterde o sinyal sisteminin olmadığı görüldü. Gururla belirtmek istiyorum ki bu çeşit kazalar sonrasında merkezimize gelen ihbarlarla 2023 yılında 339 olayda 806 kişiyi kurtardık.” tabirlerini kullandı.

Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin aktifliğinin artırılması emeliyle KKTC’de kurulacak olan Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi’ni de başlattıklarını söyleyen Uraloğlu, “Projemizi 2026 yılında tamamlamayı planlıyoruz. Projenin tamamlanmasının akabinde hem ülkemizin hem de KKTC’nin Mavi Vatan’daki hakimiyetini değerli ölçüde artıracağız. Önümüzdeki yıl Marmara Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesini de başlatmayı planlıyoruz.” halinde konuştu.

Denizcilikte Dekarbonizasyon ve Yeşil Deniz Nakliyatının Desteklenmesi Projesi Kabul Edildi

Bakan Uraloğlu, çevrenin ve denizlerin korunması ismine atılan her adımın gelecek jenerasyonlara daha inançlı bir dünya bırakma yolunda kıymetli bir adım olduğunu belirterek, Bakanlık olarak denizlerde seyir emniyeti, can, mal güvenliğiyle birlikte etraf güvenliğini artırmaya yönelik yatırımları tüm süratiyle sürdürdüklerini söyledi. Uraloğlu yapılacak yeni düzenleme ile limanlara gelen gemilerden “Gemi Emisyon Bedeli” tahsil edilmesi ve bu bedelin yalnızca denizciliğin yeşil dönüşümü kapsamında Türk Bayraklı gemilere takviye olarak ödenmesini sağlayacaklarını bildirerek ilgili kanunun bu ay yasalaşmasını beklediklerini söyledi.

Liman tesisleri için de uzun yıllardır sürdürülen Yeşil Liman uygulamasını güncelleyerek emisyon salınımının azaltmayı hedeflediklerini söyleyen Uraloğlu, “Ayrıca bildiğiniz üzere gemilerimizde ve limanlarımızda etraf dostu yenilikçi yeşil teknolojiler için ‘Denizcilikte Dekarbonizasyon ve Yeşil Deniz Nakliyatının Desteklenmesi’ projemiz de Avrupa Komitesi tarafından kabul edildi. Oluşturulacak sistem ile bölümümüze Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan 20 milyon Avro hibe, 50 milyon Avro uzun vadeli uygun maliyetli kredi dayanağı alacağız.” tabirlerini kullandı. Deniz turizm araçlarının marinalara kalkış süreçlerinde kullandıkları kâğıt ortamındaki seyir müsaade dokümanı uygulamasını, bu süreçleri kolaylaştırmak ve bürokrasiyi azaltmak için dijital ortama taşıma sürecinin de son evreye geldiği muştusunu de veren Uraloğlu, on binlerce vatandaşın bu süreçleri liman başkanlığına gitmeden internet üzerinden halledebileceklerini söyleyerek sistemi bu ay devreye alacaklarını bildirdi.

Bir milyonu aşan amatör denizci ve 140 bin faal gemi beşerinin denizcilik dalının en değerli kesimleri olduğunu belirten Uraloğlu, gemi insanlarının tüm süreçlerini daha kolay ve süratli bir halde gerçekleştirmesini temin etmek için Gemi İnsanları Bilgi Sistemini güncelleyerek devreye aldıklarını tabir ederek, “Bu sayede gemi insanımızın tüm denizcilik süreçlerini çok daha süratli ve sistematik olarak yürüterek müracaatlarını ortalama 3 gün içinde sonuçlandırıyoruz. Yeni kurulan sistem sayesinde de vatandaşlarımız dünyanın rastgele bir yerinden, gemide vazifedeyken bile e-Devlet entegrasyonu üzerinden neredeyse hiç evrak sunmadan müracaat yapabilir ve süreçlerini takip edebilirler.” dedi.

“Kuzey-Güney ve Doğu- Batı Lojistik Koridorlarının Kesiştiği Yerde Bulunan Türkiye’miz Bölgenin En Güçlü ve İstikrarlı Ülkesidir”

Denizcilik bölümünün Rusya-Ukrayna Savaşı, İsrail’in Gazze’yi işgali, Kızıldeniz ve Basra Körfezindeki gemilere düzenlenen taarruzlar üzere global nedenlerle değerli dönüşümlerle karşı karşıya olduğunu vurgulayan Uraloğlu, “Tüm bu ateş çemberinin ortasında, Kuzey-Güney ve Doğu- Batı lojistik koridorlarının kesiştiği yerde bulunan Türkiye’miz bölgenin en güçlü ve istikrarlı ülkesidir. 22 Nisan’da Türkiye, Irak, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri ortasında mutabakatı imzalanan Kalkınma Yolu Projesi de global ticaretin gelişimi açısından çok değerli bir projedir. Bildiğiniz üzere Uzakdoğu ülkeleri ve Çin’den Avrupa’ya yapılan ticaret Kuzey, Orta ve Güney olarak isimlendirdiğimiz üçlü koridor üzerinden ilerlemektedir.” sözlerini kullandı. Güney koridorunun Kalkınma Yoluyla stratejik açıdan kesiştiğini söyleyen Uraloğlu, Kalkınma Yoluyla Çin’den başlayan taşıma zincirinin, Basra Körfezi’nde inşa edilmekte olan Irak’ın Faw Limanı’na kadar uzanarak evvel Türkiye sonra Avrupa’ya kadar genişleyebileceğini söyledi. Uraloğlu, bu çizginin Nesil Yol projesinin Çin-Hindistan limanlarından hareketle deniz yoluyla Süveyş Kanalı’nı kullanarak, Akdeniz’den Avrupa’ya uzanan eksene de alternatif olacağını söyledi.

Denizciliğin gücünü birebir vakitte özel daldan de aldığını kaydeden Uraloğlu kelamlarına şu formda devam etti:

“Türkiye Yüzyılı’nda denizciliğimizi en üst düzeye çıkarmak ismine hepimize kıymetli misyonlar ve sorumluluklar düştüğünün farkında olarak inşallah kesimimizi her alanda geliştirmek için birlikte çalışarak başaracağız. Sizlerin sorunlarını biliyoruz. Tahlil üretiyoruz ve iş birliği yapıyoruz. Bunu da yapmaya devam edeceğiz. Bu vesileyle 3. Türkiye Denizcilik Zirvesi’nin öngörülen gayelere ulaşma sürecinde başarılı sonuçlar vermesini ve denizcilik kesimi için faydalı olmasını diliyorum. Bir defa daha başta IMO Genel Sekreteri Ansenio Dominguez ve IMO Sekretaryası olmak üzere tüm yerli ve yabancı konuklarımıza büyük takviye ve yüksek iştirakleri için teşekkür ediyorum. Mavi Vatanımızın teminatı, denizlerdeki bağımsızlığımızın simgesi Denizcilik ve Kabotaj Bayramımızı tekrardan kutluyorum.” dedi.