Kayseri’nin Melikgazi ilçesinde Pazar akşamı, küçük yaştaki bir çocuğun Suriye asıllı bir kişi tarafından taciz edildiği savı infiale neden oldu. Sav üzerine toplanan kümeler, karşıt çevirdikleri araçlara ziyan verdi ve yabancı asıllı bireylere ilişkin birtakım iş yerlerini kundakladı.

Hem Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı hem de Kayseri Valiliği, istismara uğratıldığı öne sürülen çocuğun Suriye asıllı olduğu bilgisine açıklamalarında yer vermeyi tercih etti. Çocuk ve ailesi devlet müdafaasına alındı.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da, X hesabından Pazartesi günü yayımladığı açıklamada, şiddet aksiyonlarına karışan 67 kişinin gözaltına alındığını duyurdu. Kayseri Valisi Gökmen Çiçek ise beş polisin yaralandığını açıkladı. Yanı sıra mevzuyla ilgili haberlere Kayseri 2’nci Sulh Ceza Hakimliği tarafından yayın yasağı getirildi. Hakimlik, soruşturma evrakı hakkında da kısıtlama kararı verdi.

Erdoğan muhalefeti suçladı

Olaylar sırasında mahallede toplanan kimi vatandaşlar “Erdoğan istifa” sloganları attı. Fakat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mevzuya ait açıklamasında muhalefeti suçlayıp, “Olayların nedenlerinden biri onların zehirli söylemleridir” dedi. CHP Genel Başkanı Özgür Özel ise Erdoğan’a seslenip, “Sorumlusu sensin! Bir iktidar her şeyi muhalefete yükler mi?” diye konuştu.

Peki, Kayseri’de yaşananların ardında ne var? Türkiye neden sık sık yabancı düşmanlığını konuşuyor? Göç alanında çalışan uzmanlara nazaran iktidarın yanlış göç siyasetleri ve muhalefetin popülist telaffuzları yabancı düşmanlığının artmasında tesirli.

Leipzig Üniversitesi Çoklu Sekülerlikler Çalışma Kümesi’nden Dr. Nil Mutluer, sorunun çok katmanlı olduğuna dikkat çekiyor. “Son olayda sıkıntı çocuğa istismardan çok, bunu yapan failin Suriyeli olması. Burada da çok net bir milliyetçilik ve ötekileştirme görüyoruz” diyor.

Gazeteci Ercüment Akdeniz ise daha evvel de Türkiye’nin farklı kentlerinde meydana gelen olayların kalıcı tahlil üretilmezse devam edeceği görüşünde. “Toplumsal muhalefet, kışkırtmadan uzak durup kalıcı tahlile yönelmeli” diyen Akdeniz, 2014’te, 2016’da ve 2019’da Kahramanmaraş, Hatay, Adana, İzmir, Tekirdağ, İstanbul ve Ankara’daki göçmen mahallelerinde yaşananları hatırlatarak, bu olayların çabucak hepsinin bayanlara ve çocuklara yönelik taciz savlarının akabinde başladığını söylüyor.

Güvenlik güçleri Kayseri’deki olayları denetim altına almakta büyük zorluk yaşadıFotoğraf: DHA

“Yoksulların öfkesi Suriyelilere yöneliyor”

Akdeniz’e nazaran ekonomik kriz nedeniyle iktidar ile işverenlere duyulan öfkenin gayesi göçmenler oluyor.

Danişment Mahallesi’nde çalışmalar yapmış bir gazeteci olan Akdeniz, “Burada yaşayanların yüzde 80’e yakını organize sanayi bölgesinde personel. Göçler, hem mahallelerdeki hem de endüstrideki nüfus yapısının değişmesine neden oldu. Emek alanında çok önemli bir rekabet gündeme geldi” diyor ve ekliyor: “Eğer personeller örgütlü değillerse ve sınıf şuuruna sahip değillerse çok çabuk ‘Suriyeliler geldi, bizim çalışma şartlarımız kötüleşti’ diyebiliyorlar.”

Hem Ercüment Akdeniz hem de Nil Mutluer, iktidarın göç siyasetlerini ve muhalefetin “Geri göndereceğiz” telaffuzunu eleştiriyor. “Göçmenlerin, toplumun bir kesimi olduğu siyasetlerle yerleştirilmesi gereken bir husus. Fakat Türkiye bu kadar yıldır göçmen almasına karşın bunun çok ötesinde” diyen Mutluer, “Göçmenleri alınacak verilecek, takas edilecek bir unsur olarak görmenin kendisi insan haklarına aykırı” tabirini kullanıyor.

“Çifte standartlı siyasetler halkı kaygılandırıyor”

Türkiye’de halkın sonlardan kolaylıkla geçen mücahit kümelere ve parayla mülk ya da pasaport edinebilen yabancılara reaksiyon duyduğunu söyleyen Mutluer, şöyle devam ediyor: “Savaştan kaçan göçmenlere çok önemli açık alan sunmak lazım. Öteki yandan ekonomik korkularla ve hiçbir tedbir alınmadan açılan kapılar güvensizlik ortamı yaratıyor. Bu manadaki ikili standartlı göçmen siyasetleri, Türkiye’deki halkta tasa yaratıyor.”

“İçinden çıkılamaz hale getirilen göç siyasetlerine yönelik tahlilin birçok tarafıyla düşünülmesi gerektiğini” savunan uzmanlara nazaran kalıcı tahlilin birinci adımı Suriye dış siyasetinin değişmesi.

Akdeniz, “Göç siyasetindeki çarpıklık, yerli vatandaşları derinden etkiledi. Lakin en çok da mültecileri etkiledi. Yani iki mağduru var bu sürecin ve bu türlü devam etme bahtı yok” sözlerini kullanıyor.

Üç milyonu aşkın Suriyeli süreksiz korumada

Göç Yönetimi Başkanlığı’nın 27 Haziran’da yayımladığı bilgilere nazaran Türkiye’de süreksiz müdafaa kapsamında 3 milyon 112 bin 683 Suriyeli yaşıyor. İstanbul’da 530 bin 506, Gaziantep’te 429 bin 855, Şanlıurfa’da 272 bin 788 Suriyeli var. Bu vilayetleri Hatay, Adana, Mersin, Bursa, Konya, İzmir ve Ankara takip ediyor. Başkanlığa nazaran Suriyelilerin sayısı 2021’den bu yana azalıyor.

Göç Yönetimi Başkanlığı, mükerrerden arındırılmış sistemsiz göçmen sayısını ise 93 bin 554 olarak bildiriyor. 2019’da doruğunu gören bu sayı da 2022’den bu yana azalışta.