Tıp eğitiminde kullanılan kadavraların dokusunu korumak için plastinasyon uygulandığını ve bu süreçle kadavraların uzun yıllar kullanılabileceğini söyleyen Prof. Dr. Selçuk Tunalı, “Plastinasyon sürecinde dünyada birinci 5’te yer alıyoruz. Kendi ülkemizden bir bağış kadavraya plastinasyon uyguladığımız vakit yurt dışından kadavra maliyetine katlanmamış oluyoruz. Plastinasyonu kendimiz yaptığımız için bu süreci çok düşük maliyete tamamlamış oluyoruz ve çok uzun yıllar kullanabileceğimiz bir kadavra oluyor. Yani yurt dışına paramız gitmiyor. Plastinasyon yapılmış bir kadavrayı uzun yıllar kullanabilirsiniz” dedi.

21’nci Dünya Plastinasyon Kongresi 15 Temmuz’da İstanbul’da başladı. 18 ülke ve 5 kıtadan iştirakçilerin yer aldığı kongrede plastinasyonun tıp eğitimi ve araştırmalarında uygulama alanları ve uygulamayla ilgili bilimsel çalışmalar paylaşıldı. Plastinasyon uygulamasının ehemmiyetinden bahseden Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Kolu Öğr. Üyesi Prof. Dr. Selçuk Tunalı, bu süreçle kadavra maliyetlerinin düştüğünü belirtti.

“PLASTİNASYON HER TÜRLÜ BİYOLOJİK DOKUYA UYGULANABİLİR”

Plastinasyonun bir doku muhafaza tekniği olduğunu tabir eden Prof. Dr. Selçuk Tunalı, “Plastinasyon, dokudaki suyun uzaklaştırılarak yerine reaktif polimerlerin konulduğu bir saklama tekniğidir. Bu sayede dokuda su olmadığı için mikroorganizmalar dokuyu çürütemez ve doku teorik olarak plastik kalabilir. Bu eğitimler, müzeler için yapılabilir, araştırmada kullanılabilir. En değerlisi kadavra badiresi çekilen ülkelerde ya da uygun diseksiyon yapılması konusunda uzmanların az olduğu yerlerde plastinat haline getirilip uzun yıllar kullanılabilir. Plastinasyon her türlü biyolojik dokuya uygulanabilir. Bitkilere, mantarlara, insanlara ve hayvanlara uygulanabilir. Natürel ki bunların hepsinin hayatını kaybetmiş olması gerekiyor. Mesela çok hoş bir çiçek aldınız onu plastinat haline getirip yaprakları dökülmeyecek formda uzun yıllar saklayabilirsiniz” dedi.

“ANCAK 500 YIL SONRA ÇÖZÜNEBİLİR”

Plastinasyon sürecinin uygulanma nedenlerini anlatan Prof. Dr. Tunalı, “Kadavralara tıp eğitiminde kullanmak için uyguluyoruz. Dokuların komşuluklarının, yapılarının anlaşılması emeliyle bu süreci yapıyoruz. Mesela büyük kesitler, 3 boyutlu rekonstrüksiyonlarda sanal gerçeklikle modellerin oluşturulmasında kullanılabilir. Bizim ülkemizde kadavra kasveti var. Bilhassa çok sonlu sayıda bağış yapılıyor. Ülkemizde kullanılan kadavraların çok değerli bir kısmı yurt dışından bilhassa Amerika Birleşik Devletleri’nden donör tertipleriyle geliyor. O kadavralar da sağlıklarında kendi vücutlarının kadavra olarak kullanılmasını onaylamış şahıslardan geliyor. Kadavraları yaklaşık 2 yıl kadar kullanabiliyoruz bunun sebebi kadavranın bozulması değil artık diseksiyon yapılacak yerinin kalmamasıdır. Plastinasyon evvelce diseksiyon yapılmış kadavralara yapılıyor. Bu sayede onu yıllar uzunluğu kullanmak mümkün. Mesela bir plastinat kadavrayı temin ettiğiniz vakit onu okulunuz durduğu sürece kullanabilirsiniz, parçalanmadığı sürece uzun mühlet kullanabilir. Şöyle düşünün bir plastik poşeti toprağa gömdüğümüzde nasıl ki onun ortadan kalkması 500 yıl sürüyor, plastinasyon yapılmış bir dokuyu da toprağa gömerseniz fakat 500 yıl sonra çözünebilir. Bu süreci bir de tıp tarihi açısından düşünelim; Mesela Gazi Yaşargil hoca bir beyefendisine ameliyat yapsa ve biz onu plastinasyonla korusak bunu sonsuza kadar yaşatmış oluruz. ‘İşte hocanın yaptığı ameliyat’ diyebiliriz” tabirlerini kullandı.

“ÇOK DÜŞÜK MALİYETE TAMAMLAMIŞ OLUYORUZ”

Prof. Dr. Tunalı, “Kendi ülkemizden bir bağış kadavraya plastinasyon uyguladığımız vakit yurt dışından kadavra maliyetine katlanmamış oluyoruz. Plastinasyonu kendimiz yaptığımız için bu süreci çok düşük maliyete tamamlamış oluyoruz ve çok uzun yıllar kullanabileceğimiz bir kadavra oluyor. Yani yurt dışına paramız gitmiyor. Maliyetleri düşürüyoruz fakat maliyet derken insan vücudu alınıp satılabilen bir eser değil, maliyetten kastımız o süreç sırasında kullanılan gereçlerin, kimyasalların ve başka sarfiyatların maliyeti, biz bu maliyeti düşürmüş oluyoruz” dedi.

“PLASTİNASYON KONUSUNDA DÜNYANIN BİRİNCİ 5’İ ARASINDAYIZ”

Plastinasyon süreç mühletinin dokunun büyüklüğüne bağlı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Tunalı, “Örneğin bir kalp plastinasyonu 3 ayda bitebilirken bir kolun plastinasyonu 6 ay sürebiliyor. Tüm beden ise en az 12 ay sürüyor. Bizim ülkemizde plastinasyonu faal olarak kullanan yaklaşık 3 ila 5 kurum var. Arkadaşlarımız çok güzel işler ortaya çıkarıyor. Plastinasyon konusunda dünyanın birinci 5’i ortasındayız diyebiliriz. Ben plastinasyonda bu yıl 20’nci yılımı dolduruyorum. Daha evvel çalışmış olduğum Hacettepe Üniversitesi’nde küçük çaplı bir plastinasyon laboratuvarı kurmuştuk. Şu anda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İktisat ve Teknoloji Üniversitesi’nde çalışıyorum. Bu yeni fakültemde tüm insan bedeninin plastinasyon uygulanacağı alt yapıya sahibiz ve bunu gerçekleştiriyoruz” diye konuştu.

Dünya Plastinasyon Kongresi hakkında bilgiler veren Prof. Dr. Tunalı, şunları ekledi:

“21’ncisini Türkiye’de düzenlediğimiz Dünya Plastinasyon Kongresi birinci sefer Avusturya’nın Doğu’suna geçti. Bu gururu ülkemize yaşatmanın memnunluğunu yaşıyoruz. İçeride çok kıymetli uzmanlarımız plastinasyonla ilgili bilimsel çalışmalarını bizlerle paylaşıyorlar. Bugün ve yarın da devam edecek olan kongremize 5 kıtadan iştirakçiler devam ediyor. Buna Türkiye’den 3 arkadaşımız da dahil” dedi.