“Kültür ve Turizm Bakanlığı El Sanatları Ustası” Sertaç Bayraktar, cam sanatının gelecek kuşaklara aktarılması için gençlere eğitimler vererek atölye çalışması gerçekleştiriyor.

MÖ 3000 yıllarının sonlarına hakikat Bronz Çağı’nda Mezopotamya’da keşfedilen, daha sonra Akdeniz’in öteki bölgelerine de yayılan cam imali, Mısır’ın İskenderiye kentinde 7. yüzyıldan itibaren doruk noktasına ulaştı.

Bugüne kadar gelen cam üfleme teknikleri de bu devirde ortaya çıkarken Anadolu’da Selçuklularla başlayan cam sanatı, İstanbul’un keşfinin akabinde yeterlice gelişti.

Bu kapsamda, 14. yüzyılda Beykoz Çubuklu’daki Kristal Cam İmalathanesi’nde üretilen “çeşm-i bülbül”, eserler ortasında öne çıkmaya başladı.

Beykoz Paşabahçe’de, 17 Şubat 1934’te Meclis onayıyla birinci ulusal fabrika kurulurken bölge Türk camcılığı için değerli merkez haline geldi.

Zamanla atölyelerinin sayıları azalan cam sanatının ustaları bu sanatın unutulmaması için okullarda öğrencilere ders veriyor, çeşitli etkinlikler düzenliyor.

Bu ustalardan biri olan Sertaç Bayraktar, yurt dışında Türkiye’yi muvaffakiyetle temsil ediyor.

“Kültür ve Turizm Bakanlığı El Sanatları Ustası” unvanını 2010 yılında alan Bayraktar, camın sanata dönüşme sürecini AA muhabirine anlattı.

Bayraktar, bu mesleği yapmaya 1997 yılında Kapalıçarşı’da ustasının yanına girdiğinde karar verdiğini, aslında kuyumculuk mezunu olduğunu söyledi.

Üniversitenin staj devrinde camla tanışıp keyif alarak bu serüvene devam ettiğini lisana getiren Bayraktar, lalenin Türk cam sanatındaki kıymetine değindi.

Bayraktar, “Gelenekselde, Allah aşkını anlatmak istediğimizde laleyi resmederken kırmızı rengi kullanıyoruz.” dedi.

Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” isimli yapıtında, İstanbul’da 200 cam atölyesinden bahsettiğini aktaran Bayraktar, atölyelerin sayısının giderek azaldığını kaydetti.

“Bu toprakların camla tanışması nazar boncuğudur”

Cam sanatının Türkleşerek geliştiğine dikkati çeken Bayraktar, “Camın çıkış noktası biz değiliz. Yunan mitolojisinde Medusa’nın gözü ve nazar boncuğu vardır. Nedenini bilmediğimiz kötülüklerin tamamına biz nazar diyoruz. Orta Asya’da bununla ilgili bizim de üçgen formda nokta yapılarımız var. Bizim bu toprakların camla tanışması nazar boncuğudur.” diye konuştu.

Bayraktar, camın birinci çıkış noktasının Mısır olduğunu, tıpkı vakitte İspanyol denizcilerle ilgili de bir efsanenin bulunduğunu belirterek, Mısırlıların güneş ilahları Ra’ya, cehennem ateşinden boncuk yaptırdığıyla ilgili anlatımların olduğunu söyledi.

Camın birinci başta gemi girişlerine konulduğunu anlatan Bayraktar, “Boncuk kentleştikçe nazar boncuğunun dışına çıkıyor. Gelişme de tahminen buradan sonra başlıyor. Nazar boncuğunun dışında 50 bin şey çıkıyor. Hatta o klâsik nazar boncuğuna biz hala ‘dana göz’ diyoruz. Ege Bölgesi’nde bilhassa hayvanlarda görebilirsiniz.” sözlerini kullandı.

“Cam sanatının gelecek kuşaklara aktarılması için her şeyi yapıyoruz”

Bayraktar, cam sanatının gelecek kuşaklara aktarılmasının kıymetini vurgulayarak, şöyle devam etti:

“Beykoz Boğaziçi Kız Meslek Lisesi’nde cam kısmımız var. Her sene 30’a yakın öğrencimiz buradan mezun oluyor. Neredeyse iş garantili bir halde çabucak işlerine başlıyor. Cam sanatının gelecek kuşaklara aktarılması için hem ders veriyoruz hem de Ulusal Eğitim Bakanlığının müsaade verdiği noktalarda eğitime takviye oluyoruz. Cam ustaları olarak elimizden gelen her şeyi yapıyoruz.”