Maymun çiçeği olarak da bilinen mpox virüsünün Afrika‘da süratle yayılan alt çeşidi, Avrupa’da birinci defa 15 Ağustos’ta İsveç’te görüldü. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) de birebir gün virüse karşı global acil durum ilan etmişti.

Dünyanın farklı noktalarında tıpkı anda mpox salgınları yaşanıyor. Buradaki hadise artışlarına virüsün geçtiğimiz Eylül’de tespit edilen “Clade 1b” isimli daha ölümcül bir alt türü yol açıyor.

Sağlık Bakanlığı, 15 Ağustos’ta Türkiye’de 2024’te mpox hadisesine rastlanmadığını duyurdu.

Açıklamada Türkiye’de “herhangi kısıtlama yahut ek önlem ihtiyacı” bulunmadığı belirtildi:

“Bakanlığımızca gerekli çalışmalar yürütülmekte, bilim konseyimiz ve sıhhat altyapımızla süreç hassasiyetle takip edilmektedir. Aktüel bilgiler kamuoyunun bilgisine sunulacaktır.”

BBC Türkçe‘ye konuşan Gazi Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları’ndan Profesör Doktor Esin Şenol, Türkiye’de maymun çiçeğine karşı şu ana kadar “aktif tarama” yapılmadığını ancak münferit “sağlık kurumu ya da çalışanın gayretiyle şimdiye kadar 10-12 hadise tespit edildiğini” söyledi.

Şenol, maymun çiçeği virüsünün 2022’den bu yana farklı cinslerinin tesirli olduğunu vurguladı ve ekledi:

“Türkiye’de daha evvel görüldüğünden eminiz. Lakin bu sayı, 2023’e kadarki cinsten Türkiye’de görülen hadise sayısı. 2023’ten sonra 2. global acil ilanına yol açan cins Avrupa’da birinci kez İsveç’te görüldü. Şimdi Türkiye’de görülmedi. Olayların %70’i Afrika’da, Avrupa ve Amerika %30’unu karşılıyor. Şu an Avrupa’daki toplam hadise sayısı 26 bin, ülkelerdeki olaylar yüzlü sayılarda lakin biraz daha artmakta.”

Şenol, virüsün alt çeşidinin daha süratli bulaştığını ve hastalığın daha şiddetli geçmesine yol açtığını söyledi ve “Ortak eşya kullanımı, tokalaşma, dokunma, öpüşme dışında yakın temaslar bulaşmaya yol açabiliyor. Yüz yüze yakın arada uzun periyodik konuşma ve nefes nefese değecek bir temasın olması örneğin. Yakın temasta damlacık yoluyla bulaşma olduğu düşünülüyor” dedi.

Şenol, maymun çiçeği salgınının yakından takip edilmesi gerektiğini, lakin şu an için “korkacak bir şey olmadığını” tabir etti ve şunları kaydetti:

“Küresel bir salgın tehdidi demek, şayet biz gerekli tedbirleri almazsak süreç denetimden çıkabilir demek. Yapmamız gerekenler: tüm doktorların bildirilmesi, sahanın koordine edilmesi, bir salgın hazırlık stratejisi planının ortaya konulması, aşı ve ilaç tedariğinin sağlanması ve faal taramanın yapılması.”

‘Hastalığın Türkiye’de olmama bahtı düşük’

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Profesör Doktor Mehmet Ceyhan ise Sıhhat Bakanlığı’nın açıklamasındaki “Rastlanmadı” tabirine dikkat çekti.

BBC Türkçe‘ye konuşan Ceyhan, “Bunu dediğiniz vakit size bu türlü bir hasta başvurmadı, vuranlarda da test negatif çıktı demektir. Kimse Türkiye’de olay yoktur diyemez. Zira Afrika’da başlayan, 13 Afrika ülkesine yayılan ve Avrupa, ABD, Asya ve Rusya üzere neredeyse bütün bu coğrafyalara yayılan bir salgın var. Biz o ülkelerden farklı bir tedbir almadık, münasebetiyle Türkiye’de hadise varsa da şu an bilmiyoruz. Lakin bu kadar yayılmış bir hastalığın Türkiye’de olmama talihi biraz düşük” dedi.

Ceyhan, maymun çiçeğine karşı koronavirüs salgını devrinde olduğu üzere toplu kapanma ya da maske mecburiliği üzere tedbirler gerekmediğini vurguladı:

“Benim gördüğüm, alınmış bir tedbir yok. Tedbir deyince aslında COVID üzere teneffüs yoluyla bulaşan büyük pandemilerden farklı bir hastalık bu. Maske kullanımı ya da iş yerlerinin vs. kapatılmasına gerek yok. Zira bu, temasla bulaşan bir hastalık. Erken periyotta teşhis koyup, hastanın toplumla temasını kesmek kâfi.”

Ceyhan, maymun çiçeği virüsü için aşı dışında aktif bir muhafaza olmadığını, bunun için Türkiye’deki risk kümelerinin belirlenip aşılanması gerektiğini belirtti ve şunları söyledi:

“Risk kümeleri bilhassa Demokratik Kongo ve etrafındaki Somali, Nijerya, Gine üzere ülkelerden gelen beşerler. En büyük riski onlar taşıyor. Bu beşerler İstanbul’u Batı ülkelerine giden uçuşlar için çok sık kullanıyor. Afrika’dan Türkiye’ye gelen öğrenciler var.

“Diğer taraftan da Türk vatandaşları için düşünürseniz, çabucak hemen tüm Afrika ülkelerine THY’nin günlük uçuşları var. İş insanları sıkça gidip geliyor. Birçok yaygın derneğin kıtada faaliyetleri var. Muhakkak ülkelerde Türk askerleri var. Bu kümelerin hepsini riskli kabul edip, ona nazaran tedbir almak lazım.”

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Profesör Doktor Mehmet Ceyhan, maymun çiçeğinin teneffüs yoluyla yayılan virüslere kıyasla daha yavaş yayıldığını ve can kaybının da daha az olduğunu söyledi.

Ceyhan, “Şu an içinde bulunduğumuz pandemide vefat oranı yüzde 4. 2022’de daha az tehlikeli bir tipini görmüştük, orada yüzde 1’di” diye konuştu.

İlgili haberler