Milliyetçi Hareket Partisi Genel Lider Yardımcısı ve Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ülkemizde kamu kurum ve kuruluşunda yapay zeka kullanımı, kullanım alanları ve kullanım düzeyini yazılı soru önergesi ile sordu. Bakanlık, 6 bakanlığın yapay zeka kullandığını ve TÜBİTAK projelerinde yapay zekadan faydalanıldığı cevabını verdi.

Milliyetçi Hareket Partisi Genel Lider Yardımcısı ve Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır’a Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarında yapay zeka teknolojisinin kullanımına ait yazılı soru önergesi verdi. Bakanlık, yapay zeka kullanım hedefi, alanlarını ve kullanım düzeyini soran Özdemir’e; “Kamu kurumlarımız, Yapay Zeka (YZ) alanında ülkemizde öncü ve yönlendirici rol oynamanın yanı sıra bu teknolojilerinin kullanımı ile ilgili birçok konuda yenilikçi tahliller sunarak verilen hizmetlerin aktifliğini ve verimliliğini artırmayı hedeflemektedir. Bilindiği üzere, Bakanlığımız ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (DDO) Başkanlığı iş birliğinde ve ilgili tüm paydaşların aktif iştirakiyle hazırlanan “Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025’e ait 2021/18 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, 20/08/2021 tarihli ve 31574 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Akabinde, Yapay Zeka alanında daha da süratli ve kararlı adımlar atılmasını sağlamak üzere Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025 Hareket Planı’nın güncellenmesi kararlaştırılmış ve 2024-2025 Aksiyon Planı yayımlanmıştır. Yapay Zeka, halihazırda kamu kuruluşlarında kamu idaresi ve hizmetleri, güvenlik ve nezaret, eğitim, sıhhat, finans, güç, ticaret ve ulaşım üzere alanlarda kullanılmaktadır. Bu alanda çalışmalar gerçekleştiren kurumlar arasında Adalet Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı da bulunmaktadır. YZ teknolojilerinin kamu kuruluşlarında geniş çapta benimsenmesi, Türkiye’nin dijital dönüşüm sürecine değerli katkılar sunmaktadır.

Bu bağlamda, Cumhurbaşkanlığı DDO ve TÜBİTAK uyumunda 2023 yılında KAMAG Kamu Yapay Zeka Ekosistemi Daveti açılmış olup 6 kurumun projesi desteklenmekte ve edinilecek tecrübe doğrultusunda YZ alanında tahlil odaklı özel bölüm, akademi ve kamu iş birliklerinin daha da çoğaltılması hedeflenmektedir. İlaveten, TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zeka Enstitüsü (YZE) çalışmaları kapsamında, 2023 yılında Araştırma Dayanak Programları Başkanlığı (ARDEB) tarafından, kamu kurumlarının muhtaçlıklarını YZ Teknolojileri kullanılarak karşılamaya yönelik 1007 KAMAG Yapay Zeki Daveti açılarak Finans Teknolojileri alanında 4, Akıllı Eğitim Teknolojilerinde 2, E-Ticaret Teknolojileri alanında ise 1 adet proje önerisi kabul edilmiş ve yayınlanmıştır.

TÜBİTAK’ın BİLGEM öncülüğünde çeşitli kamu kuruluşları ile gerçekleştirdiği YZ projelerine örnek vermek gerekirse, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü için büyük data ve makine öğrenmesi tekniklerinin kullanıldığı Büyük Data İdare Projesi, Gümrük Tarama Ağı Projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Arazi Örtüsü Kullanımı Sınıflandırma ve İzleme Sistemi (UASİS) çerçevesinde YZ ile sınıflandırılma yapılmasını sağlayan büyük data sistemi, güvenlik alanında Cumhurbaşkanlığı ve Savunma Sanayii Başkanlığı ile yapılan projeler ile Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığıyla Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen vilayetlerdeki kayıp çocukların ailelerin tespit edildiği projeler belirtilebilir.

Cevap 3-4- Türkiye’de yapay zeka alanında eser ve tahlil geliştiren özel bölüm işletmesi ve teşebbüs sayısı 700’ü aşmış olup bu sayı her geçen gün artmaktadır. Kelam konusu teşebbüsler çoğunlukla perakende, tarım, imalat, sıhhat ve lojistik üzere dallarda faaliyet göstermektedir. Bu çerçevede; YZ teknolojilerinin işletmelerde kullanımını arttırmak maksadıyla TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zek Enstitüsü bünyesinde 1711-Yapay Zeka Ekosistem Daveti programı yürütülmektedir. Program kapsamında desteklenen öncelikli alanlar; “Akıllı Üretim Sistemleri”, “Akıllı Tarım”, “Gıda ve Hayvancılık”, “Finans Teknolojileri”, “İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik” ile “Akıllı Eğitim Teknolojileri”dir. Bu minvalde 2022 Daveti ile desteklenen 10 proje tamamlanmış olup 2023 Daveti bünyesindeki 18 proje ise devam etmektedir. 2024 Daveti ile müracaat süreci şimdi tamamlanmamıştır. Kelam konusu projelerde, Üretken Yapay Zeka Teknolojileri, makina öğrenmesi, derin öğrenme, doğal lisan sürece, bilgisayarlı görü, pekiştirilmeli öğrenme üzere birçok teknoloji kullanılmaktadır.

Bakanlığımızca işletmelerin dijital dönüşümüne yönelik olarak hazırlanan “Dijital Dönüşüm Takviye Programı ile imalat sanayi işletmelerimizin yapacağı YZ teknolojilerinin de yer aldığı dijitalleşme yatırımları öncelikli yatırımlar kapsamında kıymetlendirilerek değerli takviyelerden yararlandırılabilecektir.

Son olarak, TÜBİTAK BİLGEM tarafından, ülkemizdeki özel bölüm kuruluşları ile YZ alanında çeşitli işbirlikleri gerçekleştirilmektedir. Bunlar ortasında; SG-MOBIX Projesi, Insan Merkezli Yapay Zek (HumanE-AI-Net) projesi, AB takviyeli StorAlge Projesi ile Ufuk Avrupa takviyeli FlexIndustries Projesi sayılabilir” karşılığını verdi.

MHP’li İsmail Özdemir’in Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na verdiği yazılı soru önergesi ise şöyle;

Yapay zeka teknolojilerindeki gelişmeler ve yapay zekanın verimlilik artışındaki tesirine dair tartışmalar dünya genelinde devam etmektedir. Ülkemizde de pek çok kamu kurum ve kuruluşunda yapay zeka teknolojisinin kullanıldığı bilinmektedir. Bu kapsamda; Soru 1- Ülkemizde yapay zekanın kamu kuruluşlarında kullanımı hangi alanları kapsamaktadır? Soru 2- Yapay zeka, hangi kamu kuruluşlarında ve hangi emellerle kullanılmaktadır?

Soru 3- Yapay zekanın ülkemizde işletmelerde kullanımı hangi düzeydedir? Soru 4- Türkiye’de kamu dışında kalan özel teşebbüslerin yüzde kaçında yapay zeka kullanılmaktadır?” – KAYSERİ