Almanya’nın başşehri Berlin’in komşusu Brandenburg eyaletinde Pazar günü seçmenler sandık başına gitti.

Kesin olmayan sonuçlara göre Sosyal Demokrat Parti (SPD) yüzde 30,9 oy alarak birinci olmayı başardı. Seçim öncesi yapılan anketlerden birinci çıkan çok sağcı Almanya için Alternatif (AfD) ise yüzde 29,2 ile yarışı ikinci tamamladı.

Almanya’da yeni kurulan Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) adlı sol popülist parti ise eyalette katıldığı birinci seçimde yüzde 13,5 oy alarak üçüncü oldu. Partinin koalisyon arayışlarında kilit rol oynayacağı kestirim ediliyor. Bir evvelki seçimlere kıyasla yüzde 3,5 civarında oy kaybeden eyalet hükümetinin koalisyon ortağı Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ise BSW’nin gerisinde kalarak yüzde 12,1 oy alabildi.

En büyük hayal kırıklığını yaşayan, eyalet hükümetinin bir başka ortağı Yeşiller oldu. Evvelki seçime nazaran yüzde 6’dan fazla oy kaybeden Yeşiller yüzde 4,1 oy alabildi. Bu sonuçla yüzde 5’lik barajın altında kalan parti, eyalet meclisine direkt vekil de gönderemedi. Parti, bu sonuçla birlikle koalisyona devam edemeyecek.

Almanya’da seçim sistemine nazaran biri direkt adaya, biri de partiye olmak üzere iki oy kullanılıyor. Yeşiller’in bu nedenle direkt aday için kullanılan oylarla vekil çıkarma ihtimali bulunuyordu.

Eyalette Sol Parti de yüksek oy kaybına uğrayanlardan. Yüzde 7 civarında gerileyen parti, yüzde 3 oy alarak eyalet meclisine giremedi. Oyların Sol Parti’den ayrılan Sahra Wagenknecht’in kurduğu BSW’ye kaydığı varsayım ediliyor.

Yaklaşık 2 milyon 100 bin seçmenin sandık başına çağrıldığı eyalette seçimlere iştirak yüksek oldu. İştirakin yüzde 74 oranında gerçekleştiği belirtilen eyalette 2019’da seçmenlerin yüzde 61’i sandık başına gitmişti.

SPD’li Eyalet Başbakanı: Büyük başarı

Sonuçların gelmesinin akabinde dün akşam eyaletin başşehri Potsdam’da açıklama yapan Brandenburg’un SPD’li başbakanı Dietmar Woidke, partisinin elde ettiği sonucu “büyük başarı” olarak nitelendirdi.

“Eyaletimizin tarihinde daha evvel hiç olmadığı kadar ilerleme kaydettik” diyen Woidke, seçim sürecinin sıkıntı geçtiğini ve başından beri emellerinin eyaletin “büyük bir kahverengi damga yememesi” olduğunu söyledi. Siyasi partileri temsil eden renklerin bulunduğu Almanya’da kahverengi, Nazilerin Nasyonal Sosyalist Partisi’nin rengi.

Brandenburg’un SPD’li başbakanı Dietmar Woidke Fotoğraf: Fabrizio Bensch/REUTERS

Eyalette 2019’tan beri CDU ve Yeşilller’le birlikte üçlü koalisyon hükümetinin başbakanı olan Woidke, AfD’nin birinci olması halinde başbakanlık vazifesini üstlenmeyeceğini söz etmişti. Seçim öncesi yapılan anketlerde uzun mühlet AfD’nin birinci göründüğü eyalette sevilen bir isim olan Woidke’nin bu restinin kazanmasında tesirli olduğu varsayım ediliyor.

Eyaletin iki Almanya’nın birleştiği 1990 yılından bu yana başbakanları SPD’li.

AfD seçim sonuçlarından şad

AfD lideri Alice Weidel ise dün akşam ARD televizyonuna yaptığı açıklamada, aldıkları sonuçtan şad olduklarını belirterek taktik oylarla SPD’nin kazandığını savundu.

Son eyalet seçimlerinde yüzde 23 oy alan AfD’nin elde ettiği sonuçla takviyesini artırdığı görünüyor.

Ancak AfD’nin koalisyon ortağı olması ihtimal dahilinde değil. Öteki partiler, seçim kampanyalarında çok sağcı AfD ile hükümet iştiraki yapmayacaklarını ilan etmişti. Partinin eyaletteki liste başı adayı Hans-Christoph Berndt iç istihbarat teşkilatı Anayasayı Müdafaa Dairesi tarafından çok sağcı olarak sınıflandırılmış bir siyasetçi.

Seçim kampanyasında göç konusunu öne çıkaran parti, mültecilere karşı nefreti körükleyen telaffuzlar kullanıyor. Devletin yine düzenlenmesini talep eden parti, Anayasayı Müdafaa Teşkilatı’nın da şu anki haliyle lağvedilmesini istiyor.

Seçimin asıl kazananı BSW

Seçim sonuçlarından en çok şad olan ise BSW. Partinin liste başı adayı Robert Crumbach, BSW’nin kurulalı daha dokuz ay bile olmadığını ve bu müddet içinde girdikleri üçüncü eyalet seçiminde çok düzgün sonuçlar aldıklarını söyledi.

BSW, ay başında Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde yapılan seçimlerde yüzde 5’lik barajı aşarak iki eyalet meclisine de vekil göndermeyi başarmıştı.

Eyalette yeni koalisyon arayışlarında kilit rol oynaması beklenen BSW, seçim kampanyasında barış siyasetini merkezine almış ve lakin Ukrayna savaşına ait açık bir barış bildirisi gönderilmesi halinde eyalet hükümetine katılacağını kaydetmişti.

Ayrıca Almanya topraklarına ABD füzelerinin yerleştirilmesini de reddediyor.

Thüringen ve Saksonya’daki seçim sonuçları

Brandenburg’taki seçimler federal hükümet açısından bir imtihan niteliği taşıyordu. 1 Eylül’de ülkenin doğusundaki Thüringen ve Saksonya eyaletlerinde koalisyon partileri oy kaybetmiş, çok sağcı AfD ise dikkat cazip oranda dayanak bulmuştu. AfD, Thüringen’de yüzde 32 ile birinci, Saksonya’da da yüzde 30’la ikinci olmuştu.

AfD, hem Saksonya hem de Thüringen’de koalisyon partileri SPD, Yeşiller ve FDP’nin oylarının toplamının iki katından fazla oy toplamıştı. Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD’nin oyları 2019’daki seçimlere nazaran Thüringen’de yüzde 8,2’den yüzde 6,1’e, Saksonya’da ise yüzde 7,7’den yüzde 7,3’e düşmüştü.

Hükümet açısından büyük bir hezimet manasına gelen bu sonuçların akabinde muhalefet partilerinden hükümete erken seçim davetleri gelmişti. Almanya’da genel seçimler olağan takvime nazaran Eylül 2025’te yapılacak.

DW,dpa/HS,SB