Çok sayıda organda büyük hasarlara yol açarak ömür mühletini kısaltabilen obezite, sıhhatsiz beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz hayat şeklinin da tesiriyle son yıllarda dünya genelinde süratle yaygınlaşıyor. Dünya Sıhhat Örgütü; tip 2 diyabetten kalbe, hipertansiyondan kansere dek önemli hastalıklara yol açabilen obeziteyi 21. yüzyılın en önemli sıhhat meselelerinden biri olarak tanımlıyor. Türkiye İstatistik Kurumu datalarına nazaran; ülkemizde yaklaşık her üç şahıstan neredeyse ikisi fazla kilolu yahut obezite hastası olarak karşımıza çıkıyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici, özellikle Beden Kitle İndeksi 35’in üzerinde olanlar için diyet ve antrenmanla çoklukla yüzde 5-10 ortası kilo verilebildiğini, diyet bırakıldığında ise bu kiloların süratle geri alındığını belirterek “Obezite cerrahisi ise bu döngüyü kırarak, birinci bir-iki yıl içinde fazla kiloların yüzde 60-80’inden kalıcı olarak kurtulmayı sağlamaktadır. Örneğin; sleeve gastrektomi (tüp mide ameliyatı) üzere prosedürler, mide hacmini küçülterek kişinin çok daha az besin tüketmesine dayanak olurken, iştah denetimini de iyileştirmektedir” diyor. Obezite cerrahisine ilginin son 10 yılda besbelli formda arttığını, ülkemizde her yıl 20 binden fazla kişinin obezite ameliyatı olduğunu belirten Doç. Dr. Gemici, ameliyat sonrası mutlaka kimi kurallara dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor. Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici, obezite cerrahisi sonrası ihmale gelmez 5 değerli kuralı anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.   

Doğru bir beslenme planı oluşturulmalı 

Obezite ameliyatı sonrası yanlışsız bir beslenme planı oluşturulmazsa yeniden kilo alımı kaçınılmaz olur. Ameliyat sonrası birinci bir ay; sıvı ve yumuşak besinler tüketilmelidir. Öğünlerin küçük porsiyonlarla, yavaş tüketilmesi ve her lokmanın yeterlice çiğnenmesi koşuldur. Yüksek kalorili, yağlı yahut şekerli besinlerden uzak durulmalı, protein yüklü bir diyet uygulanmalıdır. Hastaların bu süreçte bir beslenme uzmanıyla çalışması, vitamin-mineral istikrarının sağlanması ve sürdürülebilir bir beslenme alışkanlığı kazanılması açısından değerlidir.

Yeterli ve istikrarlı sıvı tüketimi sağlanmalı

Ameliyat sonrası bedenin sıvı gereksinimi artar, zira sıvılar, kilo kaybı sürecinde metabolizmanın yanlışsız çalışmasını takviyeler. Lakin yapılan çalışmalara nazaran, hastaların yüzde 25’i kâfi sıvı tüketimini ihmal etmektedir. Günde en az 1,5-2 litre su tüketimi önerilirken, asitli içeceklerden ve fazla şeker içeren sıvılardan kaçınılmalıdır.  Ayrıca, yemeklerle birlikte sıvı tüketimi mideyi çok doldurabilir ve sindirim üzerine olumsuz tesirleri olabilir. Yemeklerden en az 30 dakika evvel yahut sonra sıvı alınmalıdır. Sıvı tüketimindeki bu sistem, mide kapasitesinin korunması ve dehidrasyon (susuzluk) riskinin azaltılması açısından kritiktir.

Hareketsizlikten kaçının

Cerrahiden sonra fizikî aktivite hem kilo kaybını hızlandırır hem de bedenin kas-yağ istikrarını muhafazasına yardımcı olur. Obezite cerrahisi sonrası birinci 6 ayda tertipli idman yapan hastaların yüzde 85’inde daha başarılı kilo kaybı ve kas kütlesi korunumu gözlenmiştir. Birinci haftalarda yürüyüş üzere düşük yoğunluklu aktivitelerle başlanmalı, ilerleyen periyotta günde en az 30 dakika kas ve direnç antrenmanları üzere daha ağır programlara geçilmelidir. Antrenmanın, ameliyat sonrası kilo denetimini sağlamakla birlikte gerilim ve anksiyete idaresinde de tesirli olduğu kanıtlanmıştır.

Vitamin ve Mineral Desteklerine dikkat edin

Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Eyüp Gemici “Obezite cerrahisinde, bilhassa emilim bozucu tekniklerin kullanıldığı operasyonlarda, vitamin ve mineral eksiklikleri yaygın görülmektedir. Bilimsel makaleler, ameliyat sonrası gereğince takip edilmeyen hastaların çok kıymetli bir kısmında B12 vitamini eksikliği ve demir eksikliği olduğunu belirtmektedir. Bu durum, kansızlık, yorgunluk ve bağışıklık sistemi zayıflığı üzere problemlere yol açabilir. Bu nedenle, demir, B12 vitamini, D vitamini ve kalsiyum başta olmak üzere multivitamin ve mineral desteklerinin, doktor önerisiyle düzenli şekilde alınması mecburidir. Nizamlı takiplerle kan kıymetlerinin denetim edilmesi, eksikliklerin vaktinde tespit edilmesini sağlar ve uzun vadeli sorunların önüne geçer” diyor. 

Gerekirse ruhsal dayanak almaktan kaçınmayın

Obezite cerrahisi, sırf fizikî değil, tıpkı vakitte ruhsal bir dönüşüm sürecidir. Ameliyat sonrası hastaların yüzde 20’sinde depresyon yahut anksiyete semptomları görülebilir. Bu nedenle, cerrahiden sonra ruhsal takviye almak, hastaların yeni ömür usullerine ahenk sağlamasında büyük rol oynar. Ayrıyeten, ameliyat sonrası toplumsal etrafın dayanağı de motivasyonu artırır. Aile bireyleri ve arkadaşlar, bu süreçte destekleyici bir tavır sergileyerek hastanın maksatlarına ulaşmasını kolaylaştırabilir. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı