Hem içimizi ısıtması hem de bağışıklık sistemimizi güçlendireceği fikriyle sıkça tüketilen kış çaylarına yönelik tarifler ve tavsiyeler gerek internette gerekse toplumsal medyada adeta havada uçuşuyor. Fakat dikkat! “İçerisinde meyve, baharatlar, bitkiler ve doğal tatlandırıcılar var; ne ziyanı olabilir ki?” denilerek gerek içeriğine gerekse ölçüsüne dikkat edilmeden tüketilen pak görünümlü bu karışımlar bilinçsiz tüketildiğinde sıhhate yararlı olmak yerine önemli ziyanlara yol açabiliyor! Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Kış çayları dikkatli tüketilmezse yarardan çok ziyan verebilir! Bilhassa diyabet, hipertansiyon üzere kronik hastalığı olanlar bu çayları tüketmeden evvel kesinlikle içeriğini öğrenip hekimine danışmalıdır. Zira içeriğindeki bitkiler kullanılan ilaçlarla etkileşime girebilir ve hastalığın şiddetini artırabilir. Ayrıyeten mide meselelerinden diyabete, böbrekten karaciğere çok önemli tehlikelere neden olabilir. Çocuklarda 6. aydan evvel mutlaka bitki çayı verilmemelidir. 6. aydan sonra papatya, ıhlamur, nane çayı ve 4-10 yaş ortasındaki çocuklara kafeinsiz bitki çayları kesinlikle hekimine danışarak, çoka kaçmadan verilebilir” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur, en çok tüketilen 7 kış çayını sıraladı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu. 

Kekik çayı

Üst teneffüs yolu enfeksiyonlarında akla gelen çaylardan olan kekik çayının çoğunlukla bilinmeyen özelliği ise tansiyon düşürmesidir. Düşük tansiyonlu kişilerde kan basıncını daha da düşürmesi nedeniyle önerilmemektedir. Kekik çayı hipertansiyon (yüksek tansiyon) hastalarının kullandığı tansiyon düşürücü ilaçların da aktifliğini artırarak hayati risk oluşturmaktadır. Bu nedenle yüksek tansiyonu olan şahısların kekik çayını hiç tüketmemesi yahut tüketmeden önde kesinlikle hekimlerine danışarak tüketmeleri gerekmektedir. 

Kuşburnu çayı

Kış çaylarının olmazsa olmazı kuşburnu, içeriğindeki C vitamini sayesinde bağışıklık sistemini korur ve güçlendirir. Soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlara karşı bedenin direncini artırır. Lakin gün içerisinde yaklaşık iki fincandan fazla tüketimi deride kaşıntı üzere alerjik tepkilere neden olabilir. Bu bitki çayı ağızda ve sindirim sisteminde tahrişe yol açabilir. Yüksek C vitamini içerdiği için çok tüketiminde böbrek taşı oluşumu riskini artırabilir. Ayrıyeten kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşime girebileceği için kan sulandırıcı ilaç kullanan şahıslar kesinlikle  doktoruna danışmalıdır. 

Adaçayı 

Boğaz enfeksiyonuna çok düzgün gelir. Teneffüs yollarını rahatlatan ve öksürüğe âlâ gelen adaçayı birtakım ilaçlarla etkileşime girme potansiyeline sahiptir. Bilhassa kan sulandırıcı ilaçlar, diyabet ilaçları ve antidepresan ilaç kullanan şahıslar hekimine istişareden mutlaka tüketmemelidir. Gebeler rahim kaslarını uyarıcı tesirinden ötürü adaçayı tüketmemelidir.

Zerdeçal çayı

Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Gerek arkadaş etrafında gerekse internette ve toplumsal medyada bitki çayları ile ilgili pek çok tanım paylaşılıyor. Fakat bu çaylar fazla tüketildiğinde ya da ilaçlarla etkileşime girdiğinde sıhhate önemli ziyanlar verebiliyor. Örneğin; zerdeçal, içerdiği curcumin sayesinde antioksidan ve anti-inflamatuar (iltihap giderici) tesirler göstererek yarar sağlasa da; safra salgısını artıracağından safra taşı, safra kanalı tıkanıklığı yahut karaciğer rahatsızlığı olanlar muhakkak tüketmemelidir. Kan sulandırıcı, diyabet, reflü ilaçları kullananların da zerdeçal tüketmeden evvel kesinlikle uzmana müracaatı önerilir” diyor. 

Zencefil çayı

Soğuk algınlığı semptomlarını, öksürüğü azaltır ve boğaz ağrısına düzgün gelir. Mide bulantısına, sindirim meselelerine yeterli gelir. Lakin tıpkı zerdeçal üzere zencefil de safra salgısını artırdığı için safra kesesi ile ilgili rahatsızlığı olanların uzman denetiminde tüketmesi değerlidir. İlaçlar ile etkileşim riski yüksek olduğu için ilaç kullananların kesinlikle uzmana müracaatı gerekmektedir.

Ihlamur çayı

Ihlamur bedendeki iltihaplanmayı önlemeye yardımcı olan antioksidanlar içerir. Soğuk algınlığı semptomlarını azaltır. Ağrı ve krampları hafifletmeye takviye olur. Ihlamur tüketirken dikkat edilmesi gereken en değerli nokta birebir ıhlamuru gün uzunluğu birkaç kere ısıtıp, üzerine su döküp kullanmak yerine her kezinde yeni baştan demlemeye dikkat edin. Ihlamurun kaynatılması içeriğindeki antioksidan olan polifenollerin azalmasına sebep olur. Bu nedenle ıhlamur demleme prosedürü ile hazırlanmalı. Ihlamurun çok tüketimi kalp rahatsızlığına yol açabilir ve bedenden çok su atımına neden olabilir. Ihlamur çayının önerilen tüketimi günde 2-3 fincanı geçmemelidir. Alerjik yapısı olanların ve tertipli ilaç kullananların da kesinlikle doktora müracaatı gerekir. 

Yeşil çay 

Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Sungur “Yüksek antioksidan kapasitesi sayesinde tertipli tüketimde bağışıklık sistemini güçlendirici ve kronik hastalıklardan kollayıcı tesir gösterir. Lakin tıpkı vakitte yüksek ölçüde kafein içerdiği için yüksek tansiyon hastalarında, kalp hastalarında, hamilelerde ve emziren annelerde fazla tüketimi epeyce risklidir; bu kümeye dahil olanların günde azamî 1 fincan tüketmesi uygun olacaktır. Sağlıklı şahıslarda ise günlük tüketim 2 fincanın üzerinde olmamalıdır” diyor. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı