Çene eklemi rahatsızlıkları en çok bayanlarda ve bilhassa depresyon, anksiyete üzere ruhsal rahatsızlıkları olan bireylerde ortaya çıkıyor. Yalnızca çene bölgesiyle sonlu kalmayarak baş ağrısı, kulak çınlaması, boyun ağrısı, postür bozuklukları ve hatta kalça ağrısına kadar birçok farklı probleme neden olabiliyor. Bu rahatsızlığı yaşayanların çene cerrahisinin yanı sıra hangi şikayetlere sahiplerse ilgili branş doktorları, fizik tedavi uzmanları hatta psikiyatristler tarafından oluşan bir takımla multidisipliner yaklaşımla tedavi edilmesi önem taşıyor. Memorial Ankara Hastanesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü’nden Nöral Terapi Uzmanı Uz. Dr. Aziz Denli, çene eklemi rahatsızlıkları ve tedavi uygulamaları hakkında bilgi verdi.

Çene eklemi bozuklukları ömür kalitesini düşürüyor

Temporomandibular eklem (TME) yani çene eklemi, kafatası kemiklerinden temporal kemik ile alt çene kemiği yani mandibulanın birleşmesi ile oluşan eklemdir. 

Kafatasına yakın olması ve birçok yapı ile bağlı olması nedeni ile hem çok değerli hem de karmaşık bir eklem olarak nitelendirilmektedir. Bu eklem, hudut ve kas temasları aracılığıyla bedenin farklı bölgeleriyle direkt etkileşim halindedir. Çene hareketlerini sağlayan ve konuşma, yutkunma üzere günlük aktivitelerde hayati değere sahip bir yapıdır. Lakin, bu eklemin bozuklukları bireylerin ömür kalitesini önemli halde etkileyebilir.  

Komşulukları, ortak hudut ve kas bağlantıları nedeni ile dişler, kulak, boyun bölgesinin üst kısmı ve kafatası ile ilgili rahatsızlıklardan etkilendiği üzere, bu eklemle ilgili rahatsızlıklar da bu komşu yapıları ilgilendirir.

Pek çok nedenle ortaya çıkabilir

Dişlerle ilgili yapısal sorunlar, çiğneme kaslarındaki tetik nokta denilen ağrılı kas gerginlikleri, eklemin çok zorlanması ve kullanılması yani mikro travmalar, boğaz ve kulak enfeksiyonları ve çeşitli romatizmal hastalıklar da temporomandibular eklemde işlev bozukluklarına neden olabilmektedir.

Bu belirtilere dikkat!

Temporomandibular eklem rahatsızlıklarında yalnızca eklemle ilgili ağrı, şişlik, çene eklemini açmada zorluk, çiğnemede zorluk üzere lokal şikayetler ortaya çıkmamakta, tersine çok geniş yelpazede bir çok klinik bulgularla kendini gösterebilmektedir. Bunun dışında şu belirtilere de dikkat edilmelidir:

• Baş ağrısı ve baş dönmesi
• Kulak ağrısı
• Gözlerde görme problemleri
• Boyun ağrısı
• Konsantrasyon bozukluğu
• Çocuklarda okulda başarısızlık
• Uyurken dişleri sıkma yani bruksizm
• Kulak çınlaması 
• Duruş bozukluğu ve kalça bölgesindeki ağrı

Çene ve kalça eklemi ortasındaki ilişki hastaları şaşırtıyor

Bu belirtiler ortasında kalça ağrısı epey dikkat caziptir. Pek çok insan “Çene eklemi sorunlarında kalça ağrısı mı olur?” diye düşünebilmektedir. Lakin bu ilgi doğrudur ve çene eklemi rahatsızlıklarında postür yani duruş bozukluğu ile kalça ağrısı görülebilmektedir.

Çene eklemi yani temporomandibular eklem ile doktora başvuran hastalarda en çok sorulan sorulardan biri de bilhassa tıpkı taraftaki sakroiliak eklemde de bir ağrı ya da sabah tutukluğunun olup olmadığıdır. Nedenine gelince, hem kas zinciri, hem fasya ve hudut kontakları nedeni ile çene eklemi ve kuyruk sokumuna komşu bir eklem olan sakroiliak eklem birbirleri ile direkt irtibatlıdır. Tedavi edilmediği takdirde ikisi de birbirini karşılıklı etkileyebilmektedir. Ve ikisi de tedavi edilmediği vakit sırt bölgesindeki omurgalarda hem ağrı hem de skolyoz üzere biçim bozukluklarına ve dolayısı ile postüral sorunlara neden olabilmektedir.

Kişiye özel tedavi ve bütüncül yaklaşım önemli!

Bu rahatsızlığı olanlar çoklukla ya diş doktorlarına ya da şayet bulabilirlerse bir çene cerrahına başvurmaktadırlar. Evet doğrusu da bu olmalıdır lakin yetersiz gelecektir. Diş hekimlerinin yanı sıra fizik tedavi uzmanları ve hatta psikiyatristler bu tabloyu birlikte değerlendirmelidir. Bu durumda fizik tedavi ve rehabilitasyon tabibinin mutlak idaresi kuraldır. Onun yönlendirmeleri ile öbür branş doktorları de devreye girecektir.

Bu eklem kompleks bir eklemdir ve bir çok komşu yapı ile bağlı olduğu için tedavisi de bir o kadar kompleks olabilmektedir.  Özellikle fizik tedavi uygulamaları, çene eklemi ve çiğneme kaslarına yönelik çeşitli idmanlar, dişlerle ilgili okluzal bozuklukların düzeltilmesi, kişinin gerilimle çabayı öğrenmesi, anksiyete ve depresyonla uğraş esas tedavi yollarındandır. Yani tedavisi mültidisipliner olmalıdır. 

Son yıllarda nöralterapi ve manuel terapi metotları ise öteki tedavilerle birlikte yapıldığında son derece başarılı sonuçlar alınabilmektedir.

Nöralterapide kullanılan ilaçlar (düşük doz lidokain veya prokain) gerek kas rahatsızlıklarını, eklem içindeki enflamasyonu ve tüm sistemi etkileyen otonom hudut sistemini ve gerekse de uzak yahut yakın bir bozucu alanları tedavi edebildiği için hem inançlı hem de çok tesirli olabilmektedir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı