Merkezi hudut sistemini etkileyen otoimmün bir hastalık olan Multipl Skleroz (MS) hastalığının erken periyotta sabit belirtiler vermediğini aktaran Nöroloji Uzman Prof. Dr. Sultan Tarlacı, bu nedenle belirtilerin öbür hastalıklarla karıştırılabileceğini söyledi.

MS belirtilerinin, hastalığın seyrine bağlı olarak vakitle ilerleyebileceği ve farklı evrelerde değişiklik gösterebileceğine vurgu yapan Prof. Dr. Sultan Tarlacı, hastalığın tedavisi konusunda karşılaştığı olaylardan örnekler vererek “Hastalığın seyri şahıstan şahsa büyük farklılıklar gösterebilir ve yanlışsız idare ile ilerlemesi yavaşlatılabilir.” dedi. Prof. Dr. Tarlacı ayrıca hastaların MS belirtileri ile başa çıkmalarını kolaylaştıracak önerilerde bulundu.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Nöroloji Uzman Prof. Dr. Sultan Tarlacı, Multipl Skleroz (MS) hastalığının erken belirtileri hakkında bilgi verdi ve MS belirtileri ile başa çıkma teknikleri hakkında teklifler paylaştı.

Erken belirtiler öbür hastalıklarla karıştırılabilir!

Multipl Skleroz (MS) hastalığının merkezi hudut sistemini etkileyen bir otoimmün hastalık olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “MS’in erken belirtileri çoklukla sabit değildir. Bu durum, MS’in öteki nörolojik ve sistemik hastalıklarla karışmasına neden olabilir.” dedi.

Erken belirtiler ortasında görme problemleri, bilhassa optik nörit ile kendini gösteren tek taraflı bulanık görme, renklerin soluk algılanması ve göz hareketleriyle ortaya çıkan ağrı bulunduğunu aktaran Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “Bu durum, migren, diyabetik retinopati yahut glokom üzere hastalıklarla karışabilir. Duyu bozuklukları da sık görülen bir belirtidir. Kol, bacak yahut yüz bölgesinde uyuşma ve karıncalanma hissi, boyun fıtığı yahut periferik nöropati üzere durumlarla benzerlik gösterebilir. Yorgunluk, bilhassa nedeni açıklanamayan ve dinlenmekle geçmeyen bir yorgunluk hissi, fibromiyalji ya da depresyon üzere hastalıklarla karışabilir. İstikrar ve uyum sıkıntıları, vertigo yahut istikrar bozukluğu biçiminde ortaya çıkabilir ve iç kulak hastalıkları ya da beyin damar hastalıkları ile karıştırılabilir.” açıklamasını yaptı.

Ayrıca kas güçsüzlüğü ve spastisite üzere belirtilerin, miyopati yahut motor nöron hastalıkları ile benzerlik gösterebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Tarlacı, MS belirtilerinin, genellikle farklı vakitlerde ortaya çıkması ve sistemsiz bir seyir izlemesi nedeniyle hakikat teşhis konulmasının vakit alabileceğine dikkat çekti. 

Hastalığın seyri belirtileri farklılaştırabiliyor

MS belirtilerinin, hastalığın seyrine bağlı olarak vakitle ilerleyebileceği ve farklı kademelerde değişiklik gösterebileceğine vurgu yapan Prof. Dr. Sultan Tarlacı, bu etapları şöyle açıkladı:

“MS’in seyri ekseriyetle dört ana tip altında sınıflandırılır. Hastalığın başlangıcında en sık görülen form olan RRMS, ataklar ve güzelleşme devirleri ile karakterizedir. Ataklar sırasında yeni belirtiler ortaya çıkabilir yahut mevcut belirtiler şiddetlenebilir. Remisyon periyotlarında belirtiler kısmen yahut büsbütün kaybolabilir. Vakitle, kimi hastalarda RRMS formu SPMS’ye dönüşebilir. Bu kademede, atakların sıklığı azalır, fakat nörolojik işlev kaybı giderek artar ve belirtiler daima hale gelir. Örneğin, yürüme zorlukları yahut daima kas spastisitesi besbelli hale gelebilir. 

PPMS, hastalığın başlangıcından itibaren nörolojik işlev kaybının daima ilerlediği bir formdur. Ataklar çoklukla görülmez, lakin yavaş bir kötüleşme süreci vardır. Bu formda, hareket kabiliyeti ve istikrar meseleleri erken devirde ortaya çıkabilir ve giderek artar. PRMS ise hem daima bir ilerleme hem de orta sıra ataklarla kendini gösterir. Fakat bu form hayli azdır. Hastalığın ilerleyen etaplarında belirtiler daha karmaşık hale gelebilir. Yutma ve konuşma zorlukları, ileri seviyede kas güçsüzlüğü, önemli yorgunluk, bilişsel bozukluklar ve mesane ya da bağırsak denetim sıkıntıları sık görülür. Fakat hastalığın seyri şahıstan bireye büyük farklılıklar gösterebilir ve yanlışsız idare ile ilerlemesi yavaşlatılabilir.”

Hastaya mahsus tedavi stratejileri geliştirilmeli… 

MS belirtileri ve hastalığın ilerleyişi konusunda karşılaştı en değişik olaydan bahseden Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “En enteresan olay tek taraflı görme kaybı 1 ay evvel olan ve milletlerarası gemi seyahatinde olduğu için tedaviden yararlanamamış bir gemiciydi. Sağ gözü tam kördü. Işık algısı ve 50 cam’den parmak sayması daha yoktu. Olağanda 1 ay geçmiş ve artık tedavi vaktini aşmış kabul edilen bir kişiydi. Fakat görme çok bedelli olduğundan, bir ay geçse de hasta ile birlikte en azından kısa müddetliğine yüksek doz kortizon deneyelim kararı aldık. Başladık ve bir hafta sonrasında görmesi, körlüğü tam olarak sekelsiz düzeldi. Bu türlü bir durum tedavinin ferdî olması ve kitaba bağlı kalmamak gerektiği, hastaya özgü de düşünmek, tedavi stratejileri geliştirmek gerektiği konusunda bir tecrübe oldu.” dedi.

Bir öbür enteresan olayın ise ‘hastalık farkındalığı olmayan’ bir hasta olduğunu belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, bu hadiseyi da şöyle anlattı:

“Bu hastada, MS’in ilerleyişi sırasında hafif bilişsel bozukluklar gelişmiş, fakat hasta semptomlarını fark edememişti. Yakınlarının ısrarlı şikayetleri üzerine yapılan değerlendirmede, yavaş ilerleyen bir MS formu olan Primary Progressive MS teşhis edildi. Bilhassa bilişsel problemler ve kişilik değişiklikleri, hastanın hem kendi semptomlarını küçümsemesine hem de tedaviye direnç göstermesine neden olmuştu. Tedavi ve takviyeyle hem bilişsel hem de ruhsal durumu stabilize edilerek ömür kalitesi artırılabildi. Bu cins hadiseler, MS’in klinik spektrumunun ne kadar geniş olduğunu ve her hastada seyrin eşsiz olabileceğini gösteriyor.”

MS belirtileri ile başa çıkma teknikleri ömür kalitesini artırabilir!

Multipl Skleroz (MS) belirtileriyle başa çıkmak için hastalara çeşitli stratejiler önerildiğini lisana getiren Prof. Dr. Sultan Tarlacı, “İlk olarak, hastalığı modifiye edici tedaviler (DMT) kullanılarak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve atak sıklığı azaltılabilir. Ayrıyeten, belirtilere yönelik ilaç tedavileri, ağrı, spastisite, yorgunluk, depresyon ve mesane sıkıntıları üzere durumlarla başa çıkmak için kıymetlidir.” dedi.

Fiziksel aktivitenin de MS hastalarının ömür kalitesini artırabileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Sultan Tarlacı, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Özellikle fizyoterapi, kas güçsüzlüğü, spastisite ve istikrar meseleleri için yararlıdır. Düşük tesirli antrenmanlar, örneğin yoga, yüzme ve pilates, esneklik ve hareket kabiliyetini geliştirirken yorgunluğu da azaltabilir. Ergoterapi, hastaların günlük ömür aktivitelerinde zorluk yaşamamaları için güç muhafaza teknikleri sunar. Beslenme, MS’te değerli bir rol oynar. Anti-enflamatuar diyetler, Omega-3 yağ asitleri ve bol zerzevat tüketimi önerilirken, kâfi su tüketimi de mesane ve bağırsak sıhhatini dayanaklar. Sigara ve alkol MS semptomlarını kötüleştirebileceği için bu alışkanlıkların bırakılması teşvik edilir. Ruhsal takviye de büyük değer taşır. Depresyon ve korkuyu yönetmek için psikoterapi ve gerilim azaltıcı teknikler, hastaların genel ruh halini güzelleştirebilir. Tüm bu stratejiler, hastaların MS ile daha uygun başa çıkmalarına ve hayat kalitelerini artırmalarına yardımcı olabilir.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı