Yanıkların tedavisinde vaktinde müdahalenin hayat kurtarıcı olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Fatma Çakmak, sağlık kuruluşuna ulaşana kadar yapılması gerekenlere ait tekliflerde bulundu.

Yanık alanın korunmasının değerli olduğunu belirten Çakmak, yanık bölgenin pak bir gazlı bez ya da ince bir kumaşla kapatılmasını, sıkı giysi ve takıların kesinlikle çıkarılması gerektiğini söyledi. Sıvı kaybına dikkat edilmesi gerektiğini kaydeden Çakmak, “Hastaya şuuru açıksa bol su içirilmelidir. Lakin kusma varsa, sıvı verilmemelidir. Şok belirtileri izlenmelidir. Süratli nabız, solgunluk ya da sersemlik görülürse, hasta yatırılıp ayakları hafif üst kaldırılmalıdır” dedi.

İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Kolu Lideri Doç. Dr. Fatma Çakmak, yanık hadiselerinde acil müdahalenin nasıl yapılması gerektiğine ait değerlendirmede bulundu.

Vücudun yüzde 20’sinden fazlasını kapsadığında riskli…

Yanıkların cildin etkilenme seviyesine nazaran üç derecede incelendiğini belirten Çakmak, “Birinci derece yanıklar yüzeysel ve ekseriyetle hayati tehlike oluşturmaz; ciltte kızarma ve hafif bir yanma hissiyle seyreder. Fakat ikinci derece yanıklar, cildin daha derin katmanlarını tesirler, su toplanması ve şiddetli ağrı ile karakterizedir. Bu yanıklar, bedenin yüzde 20’sinden fazlasını kapsadığında önemli sıkıntılara yol açabilir” ihtarında bulundu.

En tehlikelisi üçüncü derece yanıklar

En tehlikeli olan yanıkların üçüncü derece yanıklar olduğunu kaydeden Çakmak, “Bu durumda cildin tamamı ve alttaki dokular hasar görür. Sonların ziyan görmesi nedeniyle bazen yanık bölgesinde ağrı hissedilmeyebilir. Üçüncü derece yanıklar bedenin yüzde 10’unu aştığında hayati risk oluşturur. Çocuklar ve yaşlılar üzere hassas kümelerde daha küçük oranlar bile tehlikeli olabilir” dedi.

Yanıklarda birinci müdahale nasıl olmalıdır?

Küçük çaptaki yanıklarda birinci yardımın, yanığın ilerlemesini önlemek ve hasarı hafifletmek için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Çakmak, tavsiyelerini şöyle sıraladı:

Yanık alanını soğutun: Çabucak soğuk suyun altında 10-20 dakika bekletin. Lakin su, buz üzere olmamalıdır. Bu, cildin daha fazla ziyan görmesini mahzurlar.

Bölgeyi pak tutun: Yanığı nazikçe kurulayın ve steril bir gazlı bezle örtün.

Yanığın üzerine bir şey uygulamayın: Diş macunu ya da gibisi unsurlar uygulamayın, bu enfeksiyon riskini artırabilir.

Su toplamış kabarcıkları patlatmayın: Bu, enfeksiyon ve düzgünleşme sıkıntılarına yol açabilir.

Yanık alan korunmalı, sıkı giysi ve takılar çıkarılmalı

Doç. Dr. Fatma Çakmak, bir sıhhat kuruluşuna ulaşana kadar yapılması gerekenlere de dikkat çekti. Yanık alanın korunmasının kıymetini vurgulayan, sık giysilerin ve takıların çıkarılması gerektiğini söyleyen Çakmak, “Yanık alanı pak bir gazlı bez ya da ince bir kumaşla kapatın. Sıkı giysi ve takıları çıkarın. Yanığın etrafı şişerse bu eşyalar kan sirkülasyonunu engelleyebilir. Ağrıyı denetim edin, Parasetamol ya da İbuprofen üzere aktif unsur içeren bir ağrı kesici alınabilir. Sıvı kaybına dikkat edilmelidir. Hastaya şuuru açıksa bol su içirilmelidir. Lakin kusma varsa, sıvı verilmemelidir. Şok belirtileri izlenmelidir. Süratli nabız, solgunluk ya da sersemlik görülürse, hasta yatırılıp ayakları hafif üst kaldırılmalıdır” diye konuştu.

Yanık olaylarını önlemek için bu ihtarlara kulak verilmeli

Yanıkların önlenmesi için alınabilecek tedbirlere dikkat çekenDoç. Dr. Fatma Çakmak, dikkat edilmesi gereken noktaları şöyle sıraladı:

Mutfak için tedbirler: Ocakta yemek yaparken tencere saplarını içe hakikat çevirin ve çocuklardan uzak tutun.

Sıcak sıvılar: Çay, kahve üzere içecekleri dökülmeyecek halde taşıyın.

Yangın dedektörü ve yangın merdivenleri: Meskende, ofiste kesinlikle yangın dedektörleri bulundurup çalıştığından emin olun. Yangın merdivenlerinin kapıları kolay kolay açılabilecek biçimde olmalı ve önünde eşya bulunmamalı.

Yangın tahliye planı: Bulunduğunuz yerde evvelden kesinlikle bir yangın tahliye planı hazırlamış olmalısınız.

Elektrikli aygıtlar: Ütü ve ısıtıcı üzere aygıtları kullanım sonrasında kapatın. Elektriksel alt yapının sağlam olduğundan emin olun.

Kimyasallar: Paklık unsurlarını çocuklardan uzak ve kapakları sıkı kapanmış bir yerde saklayın.

Zamanında müdahale hayat kurtarıyor

Doç. Dr. Fatma Çakmak, sözlerini şöyle tamamladı: “Yanıkların tedavisinde vaktinde müdahale hayat kurtarıcıdır. Kolay yanıklar için meskende birinci yardım kâfi olabilirken, daha önemli yanıklarda kesinlikle bir sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır. Unutmayın, her meskende temel birinci yardım materyalleri bulunmalı ve bu mevzuda bilgi sahibi olunmalıdır.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı