Her yıl 4 Şubat, kanser konusunda farkındalık yaratmak ve erken teşhisin kıymetine dikkat çekmek amacıyla Dünya Kanser Günü olarak anılıyor. Kanserin giderek artan bir sıhhat tehdidi haline geldiğini vurgulayan Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serkan Çelik, 2040 yılına kadar dünya genelinde yıllık kanser olaylarının 30 milyona ulaşabileceğine işaret etti. Bununla birlikte günümüzde kanser tedavisinde büyük ilerlemeler kaydedildiğini ve artık her evrede kansere karşı tesirli tahliller sunulabildiğinin altını çizen Prof. Dr. Çelik, “Gelişen teknolojiler ve bunun paralelinde yeni tedavi formülleri sayesinde, bugün birçok kanser çeşidi kronik bir hastalık üzere tedavi edilebiliyor.Ve ileri evrelerde de başarılı tedaviler uygulanabiliyor.” Dedi. 

Kanserin erken tanısı ve tedavi alternatiflerindeki gelişmelerin yanında hala dünyada olay sayılarında artış devam ediyor. Bu artışın en değerli nedenlerinin başında yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsiz hayat, tütün ve tütün eserleri kullanımı üzere ömür üslubu alışkanlıklarının geldiğini hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serkan Çelik, Dünya Kanser Günü münasebetiyle değerli açıklamalarda bulundu. Türkiye’de de her yıl 200 binden fazla kişinin kanser teşhisi aldığına dikkat çeken Prof. Dr. Çelik, dünya genelinde her yıl yaklaşık 20 milyon kişinin kansere yakalanırken, bunların 10 milyonunun hayatını kaybettiğini söyledi. 

KANSERİN ARTIŞINDAKİ EN BÜYÜK ETKEN: ÖMÜR TARZI

Kanser olaylarındaki artışın temel nedenlerinden olan ömür biçimi değişiklikleriyle ilgili Prof. Dr. Çelik, şunları anlattı: “Kanser gelişiminde genetiğimiz, yaşımız üzere kimi faktörlerle müdahale edemesek de önlenebilir risk faktörlerine hepimiz müdahale edebiliriz. Bunların başında tütün ve tütün eserleri kullanımı geliyor. İstatistikler kansere bağlı hayat kayıplarının yüzde 20’sinin sigara nedeniyle oluşan kanserlerden kaynaklandığını gösteriyor. Bununla birlikte beslenme alışkanlıklarımız çok değişti. Hazır ve işlenmiş besinler çok fazla tüketiliyor. Üzerine fizikî hareketsizlik artınca kanser için kıymetli bir risk faktörü olan obezite oranları da artıyor. Bugün bilhassa göğüs, kalın bağırsak, mide, rahim kanserlerinin artışında bu faktörlerin tesirli olduğu biliniyor.”

“Bu nedenle en değerli uğraş alanımızda tütün ve tütün eserleri kullanımının azaltılması yer alıyor” diyen Prof. Dr. Çelik, “Diğer taraftan beslenme halimiz değişmeli ve fazla kiloyla uğraş etmemiz gerekiyor. Sağlıklı bir hayat için bitkisel temelli beslenmeye yük verilmesi, işlenmiş besinlerden, bilhassa işlenmiş etlerden ve hayvansal yağlardan kaçınılmalı. Daha çok zerzevat, meyve, tahıl ve bakliyat yüklü beslenmeye yük verilmeli. Ayrıyeten kansere neden olan HPV üzere enfeksiyonlardan da korunmak gerekiyor.” 

 ‘ERKEN EVREDE YAKALANIRSA TEDAVİDE YÜZDE 90’NIN ÜZERİNDE BAŞARILI OLUNABİLİYOR’

Bugün artık kanserin tedavi edilebilir bir hastalık olduğunun altını çizen Prof. Dr. Çelik, sözlerine şöyle devam etti: “Erken teşhis tedavi muvaffakiyet oranını büyük ölçüde artırıyor. Münasebetiyle göğüs, kolon, rahim ağzı kanseri üzere tarama programları bulunan kanserler için bu programlar bilinmeli ve uygulanmalı. Erken teşhis içinde tarama programlarının etkin olarak kullanılması, kansere neden olan risk faktörlerinin bilinmesi ve bunlardan kaçınmak gerektiğinin farkında olunması kıymetli. Özellikle meme kanseri gibi kimi kanserlerin erken evrede yakalanmasıyla tedavi muvaffakiyetinin yüzde 90’ın üzerine çıkabildiği unutulmamalı.” 

KANSER TEDAVİSİNDE SON YILLARIN GÜNDEMİNDEKİ 3 KIYMETLİ GELİŞME

Gelişen teknolojiyle birlikte kanser tedavisinde ortaya çıkan yeni metotlardan bahseden Prof. Dr. Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kanser tedavisinde 1970’lerde kemoterapi ilaçları ile başlayan tedavi seçeneklerimiz 1990’lı yılların başından itibaren klinik araştırmalar sonucunda evvel akıllı ilaçlar sonra immünoterapi dediğimiz tedavi teknikleri ile gündemimize girmeye başladı. Bağışıklık sistemini harekete geçirerek tümöre karşı savaşmasını sağlayan bu immünoterapi ilaçları, kemoterapiye kıyasla daha az yan tesir gösteriyor. Tüm bu ilaçlar sayesinde ileri evre akciğer kanserlerinde 5 yıllık ömür oranı yüzde 5’ten yüzde 25’e kadar çıktı. Ancak immünoterapiyi yalnızca ileri evre kanserlerde değil, erken evre kanserlerde riskin azaltılması emeliyle da kullanabiliyoruz. Cerrahi öncesi ve sonrası hastalarda dahi bu prosedürü kullandığımız oluyor.”

“Tümörün genetik yapısını tahlil ederek, şahsa özel tedavi imkânı sunan akıllı ilaçlar, farklı kanser tiplerinde tesirli bir formda kullanılabiliyor. Kansere neden olan genlerin saptanma metotlarında büyük ilerleme kaydedildi” diye konuşan Prof. Dr Çelik, “Bu sayede hangi hasta hangi ilaçtan daha çok yarar görür sorusunun karşılığını daha kolay bulabiliyoruz. En sık küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde kullandığımız bu tedaviler ile kanserin kaynak aldığı organdan bağımsız olarak genetik mutasyonuna nazaran tedavi dediğimiz ‘tümor agnostik’ tedavi seçeneklerimiz oluşmaya başladı” diye konuştu. 

Bunun yanında son yıllarda gündemimize süratli bir giriş yapan ‘Antikor İlaç Konjugatları’ hakkında da bilgi veren Prof. Dr. Çelik, konuyla ilgili şunları anlattı: “Bu yeni tedavi formülü, tümör hücresini amaç alarak tümör hücresi içine yüksek dozda kemoterapi girmesini temel alıyor. Bu sayede tümör hücresi yok edilirken kemoterapinin başka organlarda yaratabileceği yan tesirler de yaşanmıyor. Bugün göğüs, akciğer ve göğüs kanserlerinde kullandığımız bu yolun önümüzdeki günlerde çok daha yaygın kullanılacağının ispatları ortaya çıkmaya başladı.” 

“KANSERDEKİ BİREYE ÖZEL TEDAVİ YAKLAŞIMI, YERİNİ TÜMÖRE ÖZEL TEDAVİYE BIRAKIYOR”

Tüm bu gelişmelerle birlikte bugün kanserin kronik bir hastalık üzere tedavi edilebilir bir noktaya geldiğinin altını çizen Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Serkan Çelik, “Evet bireye özel tedavi yaklaşımıyla hastaya uygun tedavi uygulanmaya davam ediyor. Fakat bugün geldiğimiz noktada artık tümörün moleküler yapısı ön plana çıkıyor. Böylece bu yapıya uygun tedavilerle elde edilen sonuçlar çok daha etkileyici olabiliyor.” 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı